Wywodzący się ze starej chińskiej medycyny i wciąż praktykowany w Państwie Środka sposób jedzenia gwarantuje zdrowie, a więc także idealną wagę. Jego zasady bez problemu wcielisz w życie tu i teraz.
Medycyna chińska postrzega człowieka jako całość, a nie dzieli na poszczególne narządy. Nadwaga czy otyłość to zaburzenie funkcjonowania całego organizmu. Odpowiedni sposób odżywiania ma za zadanie przywrócić utraconą równowagę, dzięki której ciało będzie w stanie osiągnąć optymalną masę. Uwaga: to nie czasowa dieta, ale styl jedzenia, taki na całe życie!
Nie tylko dla Chińczyków
Dietetykę zgodną z Tradycyjną Medycyną Chińską można praktykować wszędzie, bez potrzeby sięgania po egzotyczne produkty, a jej siła tkwi właśnie w prostocie. Możesz zrezygnować ze żmudnego liczenia kalorii oraz wartości odżywczych produktów i potraw. Dietetyka według Tradycyjnej Chińskiej Medycyny opiera się na systemie Pięciu Przemian. Mówiąc w skrócie: według tej teorii wszystkie produkty spożywcze mają swoje własności energetyczne, które mogą zmieniać się za sprawą obróbki termicznej, np. inny rodzaj energii ma marchewka surowa, a inny – ugotowana.
Co jeść?
To, co oferuje pora roku i szerokość geograficzna. W polskim klimacie podstawą powinny być gotowane posiłki z produktów neutralnych. Zimą lepiej unikać surówek, surowych owoców, kiełków, pomidorów, ogórków i rzodkiewki. W letnie dni nie ma potrzeby jeść długo gotowanych zup i potraw pieczonych w piekarniku. Trzymając się tej zasady, wprowadzasz do swojego jadłospisu posiłki zharmonizowane ze środowiskiem, o optymalnych własnościach energetycznych. Na dodatek jesz zdrowiej, bo sezonowe produkty zawierają mniej chemii.
Według Tradycyjnej Medycyny Chińskiej, menu powinno być urozmaicone. Idealna dieta ma się składać w 50 proc. ze zbóż, w 20 proc. z gotowanych warzyw, 10 proc. z owoców, 10 proc. z roślin strączkowych, 3 proc. z surowych warzyw i owoców, 2 proc. z innych składników, np. orzechów i nasion. Ryby i mięso są dopuszczalne, ale niezbyt często (najlepiej raz w tygodniu).
Kiedy jeść?
W Tradycyjnej Medycynie Chińskiej opisano zegar biologiczny narządów. Zgodnie z nim maksymalna sprawność przewodu pokarmowego przypada na ranek. Czas największej aktywności żołądka to godziny między 7. a 9. Wtedy też najlepiej zjeść śniadanie, które – zdaniem Chińczyków – jest najważniejszym posiłkiem dnia. Ma ci dać nie tylko uczucie sytości, ale też mnóstwo energii. Na śniadanie najlepsze są dania z ziarna (kaszy jaglanej, kukurydzianej, ryżu pełnoziarnistego, dowolnych płatków), z dodatkiem suszonych lub sezonowych owoców, a także orzechów, otrąb, pestek słonecznika lub dyni, siemienia lnianego. Do następnego posiłku powinno się zasiąść między godziną 12. a 13. Idealny posiłek to pożywna zupa z warzywami i ziarnami, np. rodzimy krupnik. Warzywa należy dobierać zgodnie z porami roku. Ostatni posiłek należy zjeść na 3–4 godziny przed położeniem się spać. Można zjeść zupę lub danie z gotowanych, duszonych czy blanszowanych warzyw, zbóż i roślin strączkowych.
Co pić?
Chińczycy trzymający się zasad tradycyjnej dietetyki piją przede wszystkim przegotowaną ciepłą wodę. Do wody możesz w chłodne dni dodać plasterek świeżego imbiru. Polecane są kompoty z sezonowych owoców, bez cukru. Należy wykorzystać naturalną słodycz owoców. Jeśli to za mało, sięgnij po miód, melasę lub słód jęczmienny. Unikaj kawy, czarnej i zielonej herbaty. Pij herbatki ziołowe: latem z mięty i melisy oraz owocowe, a w chłodne dni – z rumianku, lipy. Całkowitym zaprzeczeniem zasad chińskiej dietetyki jest zimny sok z cytrusów na początek dnia.
Energetyczny termometr
Produkty zimne – Chronią przed gorącem. Najlepiej spożywać je tylko podczas ciepłego lata. Są to owocowe herbatki o kwaśnym smaku, zimna woda (zwłaszcza mineralna), rabarbar, owoce tropikalne, a z krajowych – arbuz.
Produkty odświeżające (nawilżające) – Sprzyjają utrzymaniu prawidłowych funkcji płynów ustrojowych. Te produkty można jeść przez cały rok, ale szczególnie ważne jest ich spożywanie latem. Do tej grupy należą pokarmy soczyste: surowe warzywa korzeniowe (marchew, burak, pietruszka), wszystkie odmiany kapusty, rzepa, kalafior, rzodkiew, grzyby, większość surowych owoców krajowych, sałaty, cykoria, pomidory, ogórki, fermentowane produkty mleczne (kefir, jogurt). W chłodnej porze roku najlepiej warzywa i owoce spożywać po obróbce termicznej, a w surowej postaci tylko w niewielkich ilościach.
Produkty neutralne – Są podstawą dobrej diety. Wzmacniają energię i przywracają równowagę organizmu. Dlatego powinny być głównymi składnikami pożywienia. To przede wszystkim wszelkie gatunki zbóż, większość gotowanych warzyw, również roślin strączkowych (oprócz soi, która ma działanie wychładzające).
Produkty ciepłe – Działają na organizm lekko rozgrzewająco, pobudzają jego aktywność. Ich dodatek poprawia strawność pożywienia (dlatego zalecane są dla osób, które chcą zeszczupleć). W porach chłodnych powinny być spożywane razem z produktami neutralnymi. Należą do nich: por, cebula, orzechy włoskie, owies i wiele przypraw: bazylia, majeranek, tymianek, oregano, kminek, cynamon, goździki, świeży imbir, kolendra, liść laurowy, gałka muszkatołowa.
Produkty gorące – Chronią przed zimnem, ogrzewają organizm, wskazane dla wegetarian. Stosuj je jedynie w chłodnej porze roku. Do tej kategorii należą m.in. ostre przyprawy: pieprz cayenne, chili, ostre curry, suszony imbir, pieprz naturalny, czosnek i wysokoprocentowy alkohol. Generalnie zaleca się ostrożność przy spożywaniu tych produktów.
Długie gotowanie – Chińczycy zupy lecznicze gotują czasami nawet kilka dni. Także duszenie, prażenie, pieczenie, blanszowanie przesuwa produkty do kategorii ciepłych, a nawet gorących. Ten sam efekt można osiągnąć, dodając odpowiednie przyprawy, np. banan jest wychładzający, ale upieczony z cynamonem zmienia swoje własności i staje się ciepły – również w sensie wspomnianych właściwości energetycznych, nie tylko temperatury.
Pomysł na śniadanie – Kasza jaglana z owocami i imbirem
niecałe dwie szklanki wody, pół łyżeczki soku z cytryny, pół szklanki wypłukanej kaszy jaglanej, dwa jabłka lub dwie gruszki, dwie łyżki wypłukanych rodzynek, 1 cm obranego korzenia imbiru, cynamon, prażone płatki migdałów, prażone ziarno słonecznika
Wlej do garnka wodę i dodaj sok z cytryny. Gdy woda zacznie wrzeć, wsyp kaszę jaglaną oraz pokrojone w kostkę owoce i rodzynki. Następnie dodaj pokrojony na trzy części imbir. Gdy woda się wchłonie, odstaw z ognia i zostaw pod przykryciem na 10-15 minut. Posyp cynamonem, płatkami migdałowymi i pestkami słonecznika.
Co na obiad – Zupa buraczano-ziemniaczana
olej, 1 cebula, szczypta pieprzu, ok. 1.5 l wody, dwie łyżki soku z cytryny , 4 łyżki amarantusa, 6 małych ziemniaków, 2 duże buraki, 1 marchewka, 1 pietruszka, ćwiartka selera, pół pora, 3 liście laurowe, 3 ziarna ziela angielskiego, sól do smaku, natka pietruszki, prażone ziarno słonecznika
Rozgrzej garnek, wlej olej, po chwili wrzuć pokrojoną w kostkę cebulę. Gdy będzie szklista, dodaj szczyptę pieprzu. Następnie wlej wodę, a po chwili sok z cytryny. Potem w kolejności: amarantus, ziemniaki i buraki pokrojone w kostkę, całą marchewkę, całą pietruszkę, cały seler i por, liście laurowe, ziele angielskie i na końcu sól. Gotuj, aż buraki będą miękkie. Po ugotowaniu wyjmij z zupy pietruszkę, por i seler (jeśli jednak je lubisz, możesz zostawić). Na talerzu posyp zupę natką pietruszki i prażonym słonecznikiem.
Przepis na kolację – Kasza jaglana z marchewką
mała szklanka (0,2 l) kaszy jaglanej, 3 marchewki, 2 cebule, 1 mały ząbek czosnku, łyżka posiekanego świeżego tymianku, natka pietruszki, sól do smaku, olej, pieprz do smaku
Ugotuj kaszę: najpierw upraż ją w suchym garnku, potem zalej wrzątkiem i po chwili odlej wodę. Wypłucz kaszę pod bieżącą wodą. Znowu zalej gorącą wodą (0,4 l). Gdy woda się wchłonie, odstaw garnek z ognia, ale pod przykryciem. Na rozgrzaną patelnię wlej olej, dodaj pokrojoną cebulę, a po chwili, gdy cebula się zeszkli, czosnek. Wlej kilka łyżek wody. Kiedy woda zacznie parować, dodaj posiekaną natkę pietruszki i tymianek. Pokrój w cienkie plasterki marchewkę i wrzuć na patelnię. Dopraw pieprzem i ewentualnie solą. Podlej wszystko wodą i duś pod przykryciem, aż marchewka będzie miękka. Przed podaniem wymieszaj ze świeżą natką pietruszki i kaszą.