Działka może być nie tylko „największym pokojem w domu”, jak mawiają o swych ogrodach Anglicy. To także miejsce, gdzie pielęgnując rośliny, zadbamy o swoje zdrowie i samopoczucie.
Aby zachować dobrą formę, niezbędne są regularne ćwiczenia, szczególnie na świeżym powietrzu. Nie musimy jednak w tym celu zapisywać się do drogich siłowni albo klubów fitness. Kolejki do rowerka i bieżni, oddychanie suchym powietrzem i bieganie w miejscu zostawmy zatwardziałym mieszczuchom. Sami pojedźmy na działkę – tam, bez pośpiechu i stresu, popracujmy na grządkach. Zachęcamy do naturalnego wysiłku związanego z uprawianiem ziemi i połączenia go z ćwiczeniami fizycznymi. Poprawa samopoczucia i kondycji fizycznej murowana!
Nareszcie wiosna!
Praca na działce i w ogrodzie jest idealnym ćwiczeniem dla osób starszych lub w słabszej formie – nie trzeba wykonywać bardzo szybkich i gwałtownych ruchów, ćwiczenia nie są wyczerpujące, a ich tempo – umiarkowane. Większość działkowych prac, takich jak sadzenie i pielęgnacja roślin, zaczyna się na przełomie marca i kwietnia, można więc popracować nad swoją kondycją fizyczną. Najważniejsze jest przecież wyjście z domu, przebywanie na słońcu, dotlenienie organizmu.
W kwietniu praca będzie polegała głównie na wysiewaniu roślin do gruntu, uprzątnięciu ogrodu – grabieniu starych liści, przygotowaniu skrzyni na tegoroczny kompost, zaplanowaniu i wyznaczeniu grządek.
Od stóp do głów
Prace ogrodowe wpływają pozytywnie na cały organizm. Przebywanie w naturalnym otoczeniu, wśród roślin, na świeżym powietrzu – po prostu wprawia w dobry nastrój. To na pewno lepszy (i tańszy) sposób na walkę ze stresem niż wizyta u lekarza i przyjmowanie środków uspokajających.
Wysiłek fizyczny na działce ma korzystny wpływ na układ krwionośny – obniża ciśnienie i redukuje poziom złego cholesterolu. Z wiekiem naczynia krwionośne człowieka zaczynają sztywnieć, ich ściany stają się naprężone. Wzrasta skurczowe ciśnienie tętnicze. U wielu ludzi pojawia się nadciśnienie pierwotne, którego przyczyny nie są do końca znane, lub wtórne, którego przyczyną mogą być np. zmiany miażdżycowe, problemy hormonalne lub niewydolność nerek. Ruch natomiast powoduje, że miesień serca ulega wzmocnieniu, co poprawia krążenie. Ma to również wpływ na zmniejszenie ciśnienia.
Zajęcia w ogrodzie pozytywnie wpływają również na układ kostno-stawowy człowieka. Osoby starsze regularnie pracujące na działce mają większą gęstość kości w porównaniu z ich rówieśnikami spędzającymi czas przed telewizorem czy nawet uprawiającymi aerobik. Wytłumaczenie jest proste: praca w ogrodzie to w dużej mierze ćwiczenia oporowe, poprawiające wytrzymałość kości, ścięgien i więzadeł, np. praca z sekatorem wzmacnia mięśnie oraz przeguby rąk i poprawia ruchomość stawów.
Podobny wpływ na organizm mają ćwiczenia na siłowni – ale gdzie im do zajęć w ogródku… Poza tym ćwiczenia z ciężarkami wykonuje się zwykle w pomieszczeniach zamkniętych, przez co pozbawia się skórę kontaktu ze słońcem. A promienie słoneczne wspomagają produkcję witaminy D, która z kolei ułatwia wchłanianie wapnia przez organizm.
Praca w ogrodzie stymuluje też intelektualnie, szczególnie osoby, dla których ważne jest planowanie ogrodu. To jak rodzaj gry, bo przecież trzeba przemyśleć nie tylko estetyczną stronę przedsięwzięcia, ale także zastanowić się, kiedy poszczególne rośliny kwitną, jak wpływają na siebie wzajemnie, a to wszystko dostosować jeszcze do naszych możliwości i zasobności portfela.
Uważaj na siebie!
Aby działkowe ćwiczenia nie były wstępem do choroby, musimy pamiętać o swoich ograniczeniach. Po pierwsze, dostosujmy aktywność do wieku i stanu zdrowia. Po drugie, zadbajmy o ciepłe ubranie, odpowiednie do temperatury i warunków atmosferycznych. Nie należy jednak przesadzać z warstwami ubrań – przegrzanie może łatwo doprowadzić do przeziębienia. Nakrywajmy głowę czapką lub chustką! Przez głowę ulatnia się bardzo dużo ciepła z organizmu.
Wysiłek fizyczny, szczególnie ten na świeżym powietrzu, wiąże się ze zwiększonym zużyciem wody i energii przez organizm – dlatego warto mieć pod ręką butelkę z wodą mineralną oraz coś do jedzenia.
Nie wolno też zapomnieć, że nawet podczas uprawiania ogródka możemy nabawić się kontuzji – tak jak podczas każdych innych ćwiczeń. Gwałtowny ruch może spowodować naderwanie ścięgna, a używanie ostrych narzędzi (sekatora, siekiery, wideł) związane jest z niebezpieczeństwem skaleczenia się. Warto więc zaszczepić się przeciwko tężcowi i pilnować terminu przyjęcia kolejnej dawki szczepionki. Prace ogrodowe dobrze jest wykonywać w gumowo-materiałowych rękawiczkach, które chociaż trochę ochronią ręce przed zabrudzeniem i żyjącymi w ziemi drobnoustrojami.
Jeżeli planujemy czynności wymagające na przykład stania na drabinie, zadbajmy o własne bezpieczeństwo – na wszelki wypadek nie wykonujmy takich prac, gdy w pobliżu nie ma nikogo, kto w razie problemów mógłby przyjść nam z pomocą. Wszystkim, a szczególnie osobom mającym problemy z kucaniem, polecamy też specjalne taborety, które raz mogą służyć jako niskie krzesełko (np. gdy pielimy), a po odwróceniu jako miękki klęcznik.
A jeśli podczas prac działkowych coś zaboli, zakłuje, utrudni podniesienie się – zgłośmy się natychmiast do lekarza.
Z DALEKIEGO WSCHODU
Do ćwiczenia na działce świetnie nadaje się pochodzące z Chin tai-chi. W kraju tym jest ono naprawdę powszechne. Turysta, który obudzi się z samego rana i wyjrzy przez okno, zobaczy na placach, w parkach i na balkonach skupionych ludzi, wykonujących harmonijne układy choreograficzne. Chociaż system ten wykształcił się ze sztuki walki, jest bardzo bezpieczny, nawet dla starszych osób: ćwiczenia są spokojne, nie wymagają gwałtownych ruchów, dzięki czemu nie narażamy się na kontuzje. Tai-chi szczególnie dobrze wpływa na układ krążenia oraz kostno-mięśniowy. Z kolei wykonywanie układów choreograficznych poprawia sprawność umysłową, działa korzystnie na układ nerwowy. Świadome oddychanie i delikatne, powolne ruchy sprawiają, że ćwiczenia te są doskonałym lekiem na stres.